Ubezpieczenie zdrowotne

Ze względu na mogącą się zmienić formę rozliczeń pomiędzy obydwu Państwami zalecamy zakupić
dodatkowe ubezpieczenie.Koszt wizyty u lekarza w przychodni Państwowej to około 14,00 euro.
Funkcjonuje stara Umowa pomiędzy PRL a SFRJ z lat pięćdziesiątych która obliguje dwa Państwa do udzielenia nieodpłatnej pomocy ale tylko w nagłych przypadkach.Instytucja Ubezpieczeniowa Fond P.I.O.(odpowiednik Z.U.S.) żąda  w przypadku takich zdarzeń okazania paszportu oraz potwierdzenia ubezpieczenia w kraju tzn.certyfikat lub kartę ubezpieczenia na terytorium UE(EKUZ-Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego-objazdowa) (pomimo że Czarnogóra nie jest jeszcze członkiem UE.). Umowa jest szanowana ,ale pewnie w niedługim czasie jej szczegóły ulegną zmianie...Jeśli będziecie starać się o wydanie w/w karty nie zapomnijcie zrobić to nie później niż 14 dni przed planowanym wyjazdem..Kartę tą wydają oddziały NFOZ (Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia)..
Wizy
Brak obowiązku wizowego.
Prawo Jazdy
Polskie Prawo Jazdy jest uznawane.
Ubezpieczenie samochodu (zielona karta)
Na terenie Czarnogóry, Serbii oraz Bośni i Hercegowinie w odróżnieniu od krajów Unii Europejskiej wymagane jest posiadanie "zielonej karty".PODKREŚLAM, ŻE CHODZI O DRUK ZIELONEJ KARTY który(Agent Ubezpieczeniowy wystawi ją Wam bez dodatkowych opłat,chyba że jesteście ubezpieczeni np.Samopomoc lub w małych Towarzystwach w których musicie opłacić to dodatkowo) musicie okazać,inaczej zostaniecie zmuszeni do wykupu miejscowej ,,zielonej karty,, za około 15-90 euro(w zależności od kraju). Karty nie zawierająca skrótu MNE(Montenegro) ważna jest do 31.01.2014 roku, ale powinna zawierać nieskreślony skrót SRB(Serbia).
PAMIĘTAJCIE!!!   Po 31.01.2014 roku druk karty powinien zawierać już skrót MNE.
Podróże samochodem
-Przy podróżowaniu samochodem którego  nie jest się właścicielem(jak również sprzętu pływającego zarejestrowanego), należy posiadać upoważnienie do jego użytkowania.Jest to wymóg który musicie spełniać również poza granicami Polski nawet w obszarze UE..Zaświadczenie dot.samochodu służbowego wystawia Firma będąca jego właścicielem,leasingowanego-firma leasingowa,prywatnego-właściciel samochodu(notarialne)...
Raczej jako wystarczające należy uznać wystawienie takiego dokumentu w dwóch językach,polskim i angielskim...
-Pamiętajcie również że: jeśli w podróży opiekujecie się niepełnoletnimi równocześnie
  niebędącymi Waszymi dziećmi,to Waszym obowiązkiem jest posiadanie upoważnienia sądowego
  lub notarialnego ich rodziców do takiej opieki.(w języku polskim i angielskim- minimum)...
-Opłata ekologiczna obowiązująca od 2008 roku przy wjeździe na terytorium Czarnogóry została zniesiona.
-Ograniczenia w wozie żywności i napojów w oryginalnych opakowaniach do ilości potrzebnej tylko na czas
  podróży, nadal obowiązują.
-W okresie od 15-go listopada do 1-go kwietnia należy posiadać na wyposażeniu łańcuchy zimowe.
   Brak tego wyposażenie w tym okresie karany jest mandatem w wysokości 150 euro.
 -Od 06.02.2013 roku uległy zaostrzeniu wszystkie mandaty i kary za wykroczenia w ruchu 
    drogowym.
   np.przekroczenie dozwolonej prędkości 30-50km/h w obszarze zabudowanym i 50-70 poza
   mandat 450-1000 euro.Przekroczenie więcej o 70km/h 2000 euro.Alkohol 0,3-0,5 promila,
   mandat 200 euro.Powyżej 0,5 promila 2000 euro(lub 60 dni aresztu)i zatrzymanie prawa jazdy.
   Nietrzeźwy pasażer może podróżować tylko na tylnym siedzeniu,jeżeli siedzi koło kierowcy 60-150 euro.      Przekroczenie ciągłej linii 300 euro, a wyprzedzanie w korku 450 euro.Brak zapiętego pasa 
   bezpieczeństwa 40-100 euro.Brak kamizelki odblaskowej 80 euro.Dzieci do lat 5-ciu bez fotelika
   30-80 euro.Dzieci do 12-stu lat na przednim fotelu 150 euro.Rozmowa przez telefon 60-150 euro.
   Antyradar 150-1000 euro.
 -INFORMUJEMY!!! Kraje byłej Jugosławii(Serbia,Bośnia i Hercegowina,Czarnogóra) wprowadziły jednostronnie ułatwienie polegające na możliwości przekraczania granic tych Państw przez obywateli UE na podstawie dowodu osobistego.W większości przypadków posiadanie tego dokumentu uznać należy za wystarczający, ale znane są przypadki że konieczny może być paszport.Szczególnie dotyczy to sytuacji kontaktu z placówkami ubezpieczeniowymi,szpitalami itp.Sytuacja ta związana jest z różną interpretacją starych przepisów i umów międzynarodowych w których jako dokument którym musi się legitymować obywatel Polski wymieniony jest paszport.
 Pobyt na terenie Czarnogóry powyżej 30-stu dni obligatoryjnie zmusza do posiadania paszportu,powyżej 90-ciu wizy pobytowej.
Waluta
Obowiązującą walutą jest EURO..(dlaczego euro, a Czarnogóra nie jest jeszcze w UE?.Opowiemy Wam na miejscu)
Bankomat
We wszystkich miejscowościach rozmieszczone są bankomaty obsługujące karty : Visa i MasterCard,Maestro.
W Risan mamy dwa bankomaty..
Polska Ambasada w Podgoricy
ul.Kozaracka 71  81-000  (Stari Aerodrom)
tel. 00382 20 608 320(321),komórkowy alarmowy(Konsul) 067326071
 www.podgorica.polemb.net       (podgorica.amb.sekretariat@msz.gov.pl)
 Najważniejsze numery telefonów:    bezpłatne
 Alarmowy : 112      
 POGOTOWIE 94  (113)
 POLICJA       92
 STRAZ Poż.  93
 Pomoc drog.19807 (AMSCG)                                                                                                        Opłaty za roaming i wychodzące dość drogie.W zależności od operatora cena waha się pomiędzy
 4-5 zł netto za minutę.

Słowniczek kulinarny

Ponieważ wielu naszych gości zgłasza trudności z przetłumaczeniem kart dań w restauracjach, wychodzimy naprzeciw ich prośbom i podajemy przykładowe nazwy potraw i słów które mogą wg. nas być pomocne.

jelovnik - karta dań
casa - szklanka
riba - ryba
viljuśka - widelec
pstramka - pstrąg
kasika - łyżka
śaran - karp
noż - nóż
jegulja - węgorz
tanjur - talerz
lignje - kalmary
predjelo - przystawka
jastog - langusta
boca/flasa - butelka
musle,vongole,skoljke, - małże
sir - ser
hobotnica - ośmiornica
prśut - szynka miejscowa specjalitet,śunka-szynka
kuvana - gotowane
jaje - jajka(jajecznica-kajgana)
dimlieni - wędzony
virśla - parówka
pećenie - pieczeń
maslac - masło
ćaj - herbata (jeśli chcesz zamówić czarną musisz dodać: indyjska, angielska, ruski ćaj, inaczej dostaniesz rumianek lub mięte
paradajz - pomidor
krastavac - ogórek
kupus - kapusta
kamilica - rumianek
maslina - oliwka
nana - mięta
ulje - olej
kantarion - dziurawiec
kartola(krompir) - ziemniaki
palacinke - naleśniki
supa - zupa
smokva - figa
corba - gęsta zupa
sladoled - lody
bećka snicla - kotlet panierowany (wiedeński)
kolać - ciasto
nijeguśki stek - stek z kajmakiem, serem, szynką
kisela voda - woda mineralna
kajmak - tłusta śmietana zbierana z mleka, solona, przypomina naszą bryndze
karadordeva śnicla - filet wieprzowy zawijany  z szynką i serem (panierowany)
biftek - befsztyk z polędwicy wołowej
pećurke/sampioni - pieczarki
teleci medalion - sznycel cielęcy
voće - owoce(jabuka-jabłko,kruska-gruszka,breskva-brzoskwinia,kajsija-morela,tresnja-czeresnia,jagoda-truskawka,lubenica-arbuz,pipun-melon,naranca-pomarancza,limun-cytryna,banana-banan,nar-granat,sliva-sliwka,)
svinetinja-wieprzowina(w masarni:svinski vrat(karczek)svinski but(szynka)
svinske kare(schab z kością)laskare(bez kości)plecka(łopatka)
teletina - cielęcina
jagnetina - jagnięcina
goveda-wołowina(junetina)
biber-pieprz
so - sol
sirće - ocet
raznici - szaszłyk
ćevapci - paluszki z mielonego mięsa z grila
pleskavica - mielone mięso z grila
rumstek - rumsztyk
pilecie file - filet z kurczaka
piletina - mięso z kurczaka
batak - udko
krilo - skrzydełko
 (z konieczności użycia polskiej pisowni litery ć,ś,ź powinno czytać jak cz,sz,ż)

Słownik do ściągnięcia

W naszej okolicy znajdują się bardzo dobre restauracje i bajecznie położone w starych kamiennych młynach są to "Stari Mlini" i "Catovica Mlini"oraz ,,Villa Milinovic,, i ,,Konte,,,,Dobrotski Dvori,, www.catovicamlini.montenegro.com